W odpowiedzi na pismo KRIR w sprawie odszkodowań dla producentów drobiu z tytułu nałożenia strefy zapowietrzonej i zagrożonej, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pismem z dnia 10 kwietnia 2024 r., przedstawiło następujące stanowisko:

W odniesieniu do zwalczania wysoce zjadliwej grypy ptaków (HPAI), w polskim porządku prawnym przewiduje się odszkodowania ze środków budżetu państwa w przypadkach określonych w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz.U. z 2023 r. poz. 1075). Zgodnie z art. 49 ww. ustawy za zwierzęta gospodarskie określonych gatunków (w tym drób), zabite lub poddane ubojowi z nakazu powiatowego lekarza weterynarii, posiadaczowi zwierząt przysługuje odszkodowanie ze środków budżetu państwa w wysokości wartości rynkowej zwierzęcia.
Wartość rynkową zwierzęcia określa się na podstawie średniej z trzech kwot oszacowania przyjętych przez powiatowego lekarza weterynarii oraz dwóch rzeczoznawców wyznaczonych przez tego lekarza z prowadzonej przez niego listy rzeczoznawców. Szczegóły dotyczące powoływania i odwoływania rzeczoznawców oraz sposobu szacowania określono w przepisach rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie rzeczoznawców wyznaczonych przez powiatowego lekarza weterynarii do przeprowadzania szacowania (Dz. U. poz. 1161).
Dodatkowo, odszkodowanie ze środków budżetu państwa przysługuje również między innymi za zniszczone z nakazu organu Inspekcji Weterynaryjnej przy zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt podlegających obowiązkowi zwalczania, produkty pochodzenia zwierzęcego, pasze, czy sprzęt, które nie mogą być poddane odkażaniu. W takim przypadku odszkodowanie przysługuje również w wysokości ich wartości rynkowej, określonej na podstawie średniej z trzech kwot oszacowania przyjętych przez powiatowego lekarza weterynarii oraz dwóch rzeczoznawców wyznaczonych przez tego lekarza z prowadzonej przez niego listy rzeczoznawców.
Decyzję w przedmiocie przyznania odszkodowania podejmuje powiatowy lekarz weterynarii, który przed jej wydaniem obowiązany jest do ustalenia, czy istnieją przesłanki do odmowy jego wypłaty, o których mowa w art. 49 ust. 7 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt.
Prawodawstwo weterynaryjne przyjmuje jako zasadę przyznawanie odszkodowań w gospodarstwach stanowiących ognisko danej choroby oraz gospodarstwach kontaktowych, w przypadkach, gdy ubój lub zabicie przebywających tam zwierząt wynika z nakazu organu Inspekcji Weterynaryjnej. Nie przewiduje natomiast tego rodzaju rekompensaty dla gospodarstw nieobjętych takim nakazem, a zlokalizowanych w obszarach: zapowietrzonym i zagrożonym, ustanawianych w związku z wystąpieniem ogniska choroby, jako pomocy o charakterze ekonomicznym. Kwestie natury ekonomicznej, związanej z rentownością gospodarstw utrzymujących zwierzęta, pozostają poza zakresem regulacji bezpośrednio związanych z ochroną zdrowia zwierząt.
Natomiast prawodawstwo unijne przewiduje na podstawie art. 220 ust. 1 lit. a) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. ustanawiającego wspólną organizację rynków produktów rolnych oraz uchylającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 922/72, (EWG) nr 234/79, (WE) nr 1037/2001 i (WE) nr 1234/2007 (Dz. Urz. UE L 347 z 20.12.2013, str. 671, z późn. zm.), że Komisja Europejska może przyjmować akty wykonawcze przyjmujące nadzwyczajne środki wsparcia rynku dotkniętego ograniczeniami dla handlu wewnątrz Unii i z państwami trzecimi, które to ograniczenia mogą wynikać ze stosowania środków zwalczania rozprzestrzeniania się chorób zwierząt. W ramach nadzwyczajnych środków wsparcia możliwa jest również pomoc w przypadku poważnych zakłóceń na rynku bezpośrednio związanych z utratą zaufania konsumentów spowodowaną zagrożeniami dla zdrowia ludzi, zdrowia zwierząt lub zdrowia roślin oraz ryzykiem chorób – art. 220 ust. 1 lit. b) rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1308/2013.
Nadzwyczajne środki wsparcia rynku podejmowane są na wniosek zainteresowanego państwa członkowskiego. W następstwie złożenia wniosku przez zainteresowane państwo członkowskie, Komisja przedkłada projekt stosownego rozporządzenia wykonawczego.
W chwili obecnej trwają prace nad kolejnym wnioskiem do Komisji Europejskiej w związku z wystąpieniem grypy ptaków w latach 2021 – 2023 r. na terenie Polski. Prace obejmują zespół działań, które na podstawie doświadczeń zebranych podczas prac nad poprzednim wnioskiem, umożliwią sprawne opracowanie kolejnego wniosku i realizację nowego mechanizmu wsparcia.

Pismo KRIR >>>

Pismo MRiRW >>>

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi pismem z dnia 11 kwietnia 2024 r., udzieliło odpowiedzi na wniosek KRIR w sprawie kredytów konsolidacyjnych dla rolników z oprocentowaniem 1% na 25 lat >>>, udzielając następujących wyjaśnień:

„Aktualnie producenci rolni mogą ubiegać się w bankach współpracujących z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o kredyty na utrzymanie płynności finansowej (linia UP), w których oprocentowanie należne bankowi płacone przez kredytobiorcę wynosi 2%.
O powyższe kredyty mogą ubiegać się producenci rolni, w celu poprawy płynności finansowej w związku z ograniczeniami na rynku rolnym spowodowanymi agresją Federacji Rosyjskiej wobec Ukrainy, przy czym kredyty te zgodnie z obwiązującymi przepisami mogą być udzielane nie później niż do dnia 30 czerwca 2024 r.
Kredyt może zostać udzielony na uregulowanie zobowiązań finansowych związanych z prowadzeniem działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym oraz ponoszenie przez producentów rolnych bieżących nakładów przyczyniających się do poprawy płynności finansowej. Kwota kredytów udzielonych producentowi rolnemu nie może przekroczyć kwoty:
– 100 000 zł – gdy producent rolny prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym o powierzchni nie większej niż 50 ha użytków rolnych;
– 200 000 zł – gdy producent rolny prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym o powierzchni powyżej 50 ha i nie większej niż 100 ha użytków rolnych;
– 400 000 zł – gdy producent rolny prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym o powierzchni powyżej 100 ha użytków rolnych.

Podstawa prawna:
1) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. poz. 187, z późn. zm.)

Pismo MRiRW >>>

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przestawiło stanowisko resortu w sprawie wniosków o udzielenie pomocy finansowej producentowi rolnemu, w którego gospodarstwie rolnym powstały szkody w uprawach rolnych spowodowane
wystąpieniem w 2023 roku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych.

Resort rolnictwa poinformował, że zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz. U. poz. 187, z późn. zm.) od 2020 r. szkody powstałe w wyniku suszy szacowane są za pośrednictwem aplikacji „Zgłoś szkodę rolniczą”. W 2023 r. producenci rolni mogli złożyć wniosek o oszacowanie szkód, za pomocą publicznej aplikacji, do dnia 17 listopada 2023 r.

Resort podkreślił, że zgodnie z obowiązującymi przepisami wniosek o oszacowanie szkód powstałych w wyniku suszy producent rolny jest zobowiązany opatrzyć podpisem zaufanym.

Protokół albo kalkulację oszacowania szkód powstałych w wyniku suszy można pobrać wyłącznie w przypadku, jeśli wniosek został podpisany Profilem Zaufanym, „klikając” w numer gospodarstwa.

Natomiast jeśli po zalogowaniu się do aplikacji widnieje status „wniosek w edycji”, wówczas nie ma możliwości wygenerowania i pobrania protokołu lub kalkulacji z uwagi na to, że zgodnie z wyjaśnieniami administratora aplikacji wniosek nie został skutecznie podpisany.

Sekretarz Stanu w MRiRW, Stefan Krajewski podkreślił, że wszyscy producenci rolni, którzy skutecznie podpisali Profilem Zaufanym wnioski o oszacowanie szkód powstałych w wyniku suszy w 2023 r. od końca listopada 2023 r. mogli pobierać protokoły lub kalkulacje oszacowania szkód.

Jednocześnie samorząd rolniczy został poinformowany, że zgodnie z przepisami rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa producent rolny do wniosku o pomoc w związku z wystąpieniem w 2023 r. szkód spowodowanych przez suszę był zobowiązany dołączyć uwierzytelniony wydruk protokołu oszacowania szkód albo kalkulacji oszacowania szkód, które zawierają informację o powierzchni upraw rolnych, na której powstały szkody spowodowane wystąpieniem w 2023 r. suszy w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.

Raport oszacowania szkód sporządzany przez komisję powołaną przez wojewodę zawiera jedynie :
1) imię i nazwisko, adres oraz numer identyfikacyjny producenta rolnego nadawany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności oraz miejsce położenia gospodarstwa rolnego;
2) informacje o powierzchni upraw rolnych, w których powstały szkody spowodowane wystąpieniem suszy, zgodnej z wnioskiem o przyznanie płatności w rozumieniu przepisów o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego w roku, w którym jest składany ten wniosek;
3) procentową wysokość oszacowanych szkód;
4) imiona i nazwiska członków komisji oraz ich adresy poczty elektronicznej;
5) datę oszacowania szkód.

A zatem ww. raport nie zawiera wszystkich danych niezbędnych do potwierdzenia spełniania przez wnioskującego o pomoc producenta rolnego wymogów do przyznania pomocy w związku z wystąpieniem w 2023 r. suszy.
Odnośnie sumowania szkód, resort informuje, że proces szacowania szkód powstałych w wyniku suszy za pośrednictwem aplikacji jest nieco odmienny od szacowania szkód powstałych w wyniku pozostałych niekorzystnych zjawisk atmosferycznych przez komisje powołane przez wojewodów, co wpływa na brak możliwości ich łączenia.

Link do elektronicznego formularza zgłoszeń: www.webinarium.topagrar.pl

Na wniosek Izb Rolniczych KRIR wystąpiło z pismem o przedłużenie naboru wniosków:

W odpowiedzi na wniosek KRIR w sprawie uruchomienia pomocy dla producentów trzody chlewnej, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, pismem z dnia 02 kwietnia 2024 r., poinformowało o następujących formach wsparcia:

• preferencyjne kredyty na utrzymanie płynności finansowej (linia UP)

Kredyty są udzielane w bankach współpracujących z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa do dnia 30 czerwca 2024 r. Kredyt może zostać udzielony na uregulowanie zobowiązań finansowych związanych z prowadzeniem działalności rolniczej w gospodarstwie rolnym oraz ponoszenie przez producentów rolnych bieżących nakładów przyczyniających się do poprawy płynności finansowej.

Kwota kredytów udzielonych producentowi rolnemu nie może przekroczyć kwoty:

– 100 000 zł – gdy producent rolny prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym o powierzchni nie większej niż 50 ha użytków rolnych;

– 200 000 zł – gdy producent rolny prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym o powierzchni powyżej 50 ha i nie większej niż 100 ha użytków rolnych;

– 400 000 zł – gdy producent rolny prowadzi gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym o powierzchni powyżej 100 ha użytków rolnych. Oprocentowanie należne bankowi płacone przez kredytobiorcę wynosi 2%;

• dopłat do oprocentowania kredytów m.in. na realizację inwestycji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej.

Kwota kredytu nie może przekroczyć:

1. 80% wartości nakładów inwestycyjnych i wynosić więcej niż 5 mln zł, w przypadku inwestycji realizowanych w gospodarstwie rolnym,
2. 70% wartości nakładów inwestycyjnych i wynosić więcej niż 8 mln zł w przypadku inwestycji realizowanych w dziale specjalnym produkcji rolnej.

Oprocentowanie kredytu na realizację inwestycji jest zmienne i nie może wynosić więcej niż stopa referencyjna WIBOR 3M powiększona o nie więcej niż 2,5 punktu procentowego. Oprocentowanie należne bankowi jest płacone przez kredytobiorcę w wysokości 0,67 oprocentowania płaconego bankowi, jednak nie mniej niż 3%, natomiast Agencja – w pozostałej części;

• refundacji części wydatków poniesionych na działania związane z bioasekuracją.

Pomoc jest udzielana na refundację wydatków poniesionych na:

– zakup mat dezynfekcyjnych; – zakup sprzętu do wykonania zabiegów dezynfekcyjnych, dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych oraz produktów biobójczych, środków dezynsekcyjnych lub deratyzacyjnych;

– zakup odzieży ochronnej i obuwia ochronnego;

– zabezpieczenie budynków, w których są utrzymywane świnie, przed dostępem zwierząt domowych;

– przebudowę lub remont pomieszczeń w celu utrzymywania świń w gospodarstwie w odrębnych, zamkniętych pomieszczeniach mających oddzielne wejścia oraz niemających bezpośredniego przejścia do innych pomieszczeń, w których są utrzymywane inne zwierzęta kopytne – w przypadku gospodarstwa, w którym utrzymuje się średniorocznie nie więcej niż 50 sztuk świń (dodany w 2022 r.). Pomoc ma charakter pomocy de minimis w rolnictwie.

Termin składania wniosków w danym roku kalendarzowym minister właściwy do spraw rolnictwa ogłasza na stronie internetowej urzędu obsługującego tego ministra najpóźniej 14 dni przed dniem rozpoczęcia terminu składania tych wniosków.

Pismo KRIR >>>

Pismo MRiRW >>>

W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych z 28 lutego 2024 r. dotyczące aktualnej sytuacji w wymianie handlowej pomiędzy Polską a Ukrainą, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawiło 2 kwietnia 2024 r. następującą informację:

„kontrola towarów rolnospożywczych pochodzących z Ukrainy realizowana jest przez: Inspekcję Weterynaryjną, Państwową Inspekcję Sanitarną, Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORIN), z których każda posiada inne kompetencje.

Organy Inspekcji Weterynaryjnej (IW) przeprowadzają kontrole urzędowe określonych towarów (w tym produktów rolno-spożywczych) na granicy zewnętrznej UE oraz w miejscach deklarowanego przeznaczenia przesyłek kierowanych do Polski na podstawie:

•  przepisów unijnych, tj. rozporządzenia (UE) 2017/625 (1), w przypadku przesyłek objętych art. 47 (kontrole produktów uzyskanych od zwierząt, w tym żywności pochodzenia zwierzęcego) i art. 44 (kontrole pasz niezawierających tkanek zwierząt);
•  wymagań krajowych, tj. ustawy o paszach (2).

Graniczne kontrole weterynaryjne towarów pochodzenia zwierzęcego oraz pasz prowadzone są na następujących drogowych polsko-ukraińskich przejściach:

•  Hrebenne-Rawa-Ruska;
•  Dorohusk-Jagodzin;
•  Korczowa-Krakowiec.

Natomiast kontrola graniczna wyłącznie przesyłek pasz może być prowadzona na kolejowych polsko-ukraińskich przejściach granicznych:

•  Hrubieszów-Izov;
•  Przemyśl-Mościska;
•  Dorohusk-Jagodzin.

Kontrole na ww. przejściach prowadzane są w trybie dwudziestoczterogodzinnym przez siedem dni w tygodniu, z wyjątkiem przejścia granicznego Hrubieszów-Izov, które funkcjonuje w trybie dwunastogodzinnym przez siedem dni w tygodniu oraz Przemyśl-Mościska, na którym kontrola wykonywana jest po uprzednim zawiadomieniu.

Każda przesyłka produktów pochodzenia zwierzęcego przeznaczonych do spożycia przez ludzi, importowana do Polski, podlega kontroli urzędowego lekarza weterynarii na granicy. Graniczny lekarz weterynarii podczas kontroli ma prawo pobrać próbki towaru do badania laboratoryjnego zgodnie z rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2019/2130(3).

W okresie styczeń-luty 2024 r. pobrano:

•  56 próbek na podstawie „Krajowego planu kontroli pozostałości zakazanych lub niedopuszczonych substancji farmakologicznie czynnych oraz weterynaryjnych produktów leczniczych u zwierząt i w żywności pochodzenia zwierzęcego”;
•  14 próbek w ramach „Krajowego planu kontroli obecności zanieczyszczeń chemicznych żywności pochodzenia zwierzęcego dla przywozu z państw trzecich”;
•  14 próbek zgodnie z „Krajowym planem kontroli zanieczyszczeń mikrobiologicznych, biologicznych i pozostałości pestycydów w żywności przywożonej z państw trzecich”. W jednej z pobranych próbek mięsa drobiowego stwierdzono obecność bakterii Salmonella Typhimurium.

Organy Inspekcji Weterynaryjnej, na podstawie analizy ryzyka sporządzonej zgodnie z kryteriami zawartymi w art. 44 ust. 2 ww. rozporządzenia (UE) 2017/625, kontrolują również przesyłki pasz niezawierających tkanek pochodzenia zwierzęcego. Przesyłki przeznaczone do krajów trzecich (tranzyt), są zwolnione z kontroli Inspekcji Weterynaryjnej, natomiast w przypadku przesyłek przeznaczonych do krajów UE innych niż Polska, kontrola wykonywana jest wyłącznie w przypadku podejrzenia ryzyka dla zdrowia ludzi lub zwierząt. W okresie styczeń-luty 2024 r. organy IW na podstawie analizy ryzyka przeprowadziły 1117 kontroli przesyłek pasz z Ukrainy do Polski oraz pobrały do analiz laboratoryjnych:

•  47 próbek w ramach „Krajowego Planu Urzędowej Kontroli Pasz”;
•  70 próbek w ramach monitoringu prowadzonego od 26 lutego br.;
•  83 próbki do badań organoleptycznych.

Wyniki badań laboratoryjnych próbek otrzymanych na dzień 29 lutego br. wskazały jeden wynik niezgodny (zawartość pestycydów w młócie browarnianym), natomiast trzynaście przesyłek pasz wycofano z uwagi na niezadowalającą ocenę organoleptyczną (zawilgocenie i zapleśnienie). Należy podkreślić, że graniczni lekarze weterynarii, przy użyciu systemu informatycznego, każdorazowo powiadamiają powiatowego lekarza weterynarii właściwego dla miejsca przeznaczenia przesyłki wskazanej w dokumentacji, o:

•  przeprowadzonej na granicy kontroli urzędowej;
•  zarejestrowaniu przesyłki paszy wyłączonej spod kontroli weterynaryjnej na podstawie analizy ryzyka;
•  każdej przesyłce materiału potencjalnie paszowego, który został zadeklarowany do użytku poza łańcuchem paszowym.

Takie działanie IW umożliwia prowadzenie dalszego nadzoru nad wykorzystaniem ww. towarów na rynku.

Ponadto, nadzór nad podmiotami sektora paszowego importującymi materiały Ukrainy prowadzą także powiatowi lekarze weterynarii – od stycznia 2023 r. do chwili obecnej, powiatowi lekarze weterynarii przeprowadzili 1910 kontroli podmiotów oraz pobrali 572 próbki materiałów paszowych pochodzących z Ukrainy do badań laboratoryjnych (głownie w kierunku wykrywania pestycydów, bakterii Salmonella, metali ciężkich i mikotoksyn).

Kontrole jakości handlowej na granicy prowadzone przez Inspekcję Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych są realizowane na bieżąco, zgodnie z wpływającymi zgłoszeniami, w oparciu o rozporządzenie w sprawie wykazu artykułów rolnospożywczych przywożonych z zagranicy.

Kontrola obejmuje co najmniej jedną z następujących czynności:

•  sprawdzenie dokumentów umożliwiających identyfikację danego artykułu rolno-spożywczego oraz innych dokumentów świadczących o jego jakości handlowej,
•  sprawdzenie oznakowania oraz warunków przechowywania i transportu,
•  oględziny artykułu rolno-spożywczego,
•  pobranie próbek oraz ich ocenę organoleptyczną na miejscu lub badanie laboratoryjne,
•  ustalenie klasy jakości artykułu rolno-spożywczego.

W kontekście obecnie obowiązującego rozporządzenia w sprawie zakazu przywozu z Ukrainy produktów rolnych, produkty objęte zakazem nie są zgłaszane do kontroli ani kontrolowane. W dalszym ciągu, w celu wzmocnienia granicznej kontroli importowanych produktów rolnych na wschodzie Polski, pracownicy WIJHARS prowadzą kontrole przez 24 godziny przez 7 dni w tygodniu.

Zgodnie z aktualnymi danymi od 1 stycznia 2024 r. do 4 marca 2024 r. Inspekcja JHARS przeprowadziła kontrolę 1 857 partii artykułów rolno – spożywczych pochodzących z Ukrainy.

Najczęściej kontrolowanymi grupami towarów były: przetwory z owoców i warzyw, cukier, nasiona roślin oleistych, jaja, zboża i wyroby ciastkarskie.

W przedstawionym okresie wydano 25 decyzji zakazujących wprowadzenia do obrotu 30 partii artykułów rolno-spożywczych importowanych z Ukrainy.

Graniczna kontrola fitosanitarna towarów importowanych z państw trzecich jest przeprowadzana przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) i ma zapobiegać zawleczeniu na obszar UE agrofagów (szkodników i patogenów roślin), które mogą wywołać istotne szkody gospodarcze w polskiej i szerzej w unijnej produkcji roślinnej. Graniczna kontrola fitosanitarna przeprowadzana jest w celu sprawdzenia, czy importowane towary spełniają importowe wymagania fitosanitarne Unii Europejskiej, tzn.:

•  czy nie zawierają agrofagów (szkodników i patogenów roślin) kwarantannowych dla Unii Europejskiej oraz, jeżeli ma to zastosowanie, innych agrofagów objętych przepisami z zakresu zdrowia roślin,
•  czy zostały zaopatrzone w wymagane świadectwo fitosanitarne oraz czy prawidłowo potwierdza ono spełnienie wymagań importowych wynikających z przepisów Unii Europejskiej.

Zakres granicznych kontroli fitosanitarnych wykonywanych przez PIORIN wynika z przepisów Unii Europejskiej stosowanych w sposób jednolity i bezpośredni we wszystkich państwach członkowskich

•  towary– tj. rośliny, produkty roślinne i inne przedmioty – objęte zakazem wprowadzania do Unii Europejskiej z uwagi na ryzyko zawleczenia wraz z nimi agrofagów kwarantannowych dla Unii,
•  towary objęte obowiązkiem przeprowadzenia granicznej kontroli fitosanitarnej w razie importu, wraz z wymaganiami jakie powinny one spełniać.

W odniesieniu do zbóż, obowiązkowej kontroli wg obowiązujących przepisów fitosanitarnych podlegają wyłącznie nasiona przeznaczone do siewu. Kontrola ta obejmuje 100% importowanych przesyłek pochodzących z krajów trzecich. Natomiast zboże importowane z Ukrainy deklarowane jako zboże konsumpcyjne, paszowe, przeznaczone do wykorzystania przemysłowego, czy też deklarowane jako „zboże techniczne” nie podlega granicznej kontroli fitosanitarnej realizowanej przez PIORIN.

Kontrole te wykonuje Państwowa Inspekcja Sanitarna (w odniesieniu do żywności) i Inspekcja Weterynaryjna (w odniesieniu do pasz).

Należy jednak zaznaczyć, że niezależnie od powyższego Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa na bieżąco analizuje, czy import towarów, które są wprowadzane przez polską granicę, może stanowić zagrożenie dla zdrowia roślin na terytorium Unii Europejskiej, w tym przede wszystkim Polski. Zalecenia dotyczące asortymentu, z którego monitoringowo pobierane powinny być próby do badań laboratoryjnych (wykraczając poza obligatoryjny zakres kontroli wymagany przepisami Unii Europejskiej) wydawane są na bieżąco i tak od ubiegłego roku zalecone zostało monitoringowe pobieranie prób do badań laboratoryjnych ze wszystkich przesyłek zbóż przeznaczonych do siewu i kukurydzy oraz z owoców miękkich, importowanych z Ukrainy, świeżych pomidorów (bez względu na kraj importu).

Niezależnie od powyższego, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom rolników, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przeznacza środki finansowe, których jest dysponentem, na zwiększenie zakresu prowadzonej przez Państwową Inspekcję Sanitarną kontroli towarów importowanych pod kątem występowania pozostałości środków ochrony roślin. Co roku ze środków Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Instytut Ogrodnictwa – PIB bada 500 próbek pobranych z towarów importowanych, w tym z Ukrainy. W roku 2023 dodatkowo zbadanych zostało 880 próbek pobranych wyłącznie z towarów pochodzących z Ukrainy lub podejrzanych o takie pochodzenie.

Zadanie to planowane jest do kontynuacji także w roku 2024 – na poziomie 500 próbek pobranych z towarów pochodzących z państw trzecich i 1000 próbek pochodzących z Ukrainy.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, zgodnie z oczekiwaniami środowisk rolniczych, podejmuje wszelkie działania zmierzające do zapewnienia skutecznego nadzoru nad bezpieczeństwem towarów rolno-spożywczych importowanych do Polski.”

Źródło: KRIR